تفسير مسئله‏

آفاق نيايش تفسيردعاى سحر، ص: 143

اللَّهُمَّ انّى‏ اسْئَلُكَ مِنْ مَسائِلِكَ بِاحَبِّها الَيْكَ‏

وَ كُلُّ مَسائِلِكَ حَبيبَةٌ؛

اللَّهُمَّ انّى‏ اسئَلُكَ بِمَسائِلِكَ كُلِّها.

تفسير ادبى‏

«مسائل» در لغت جمع «مسئله» و به معناى طلب است. قرآن شريف مى‏فرمايد:

«وَ اذا سَئَلَكَ عِبادى عَنّى فَانّى قَريبٌ اجيبُ دَعْوَةَ الّداعِ اذا دَعانِ فَلْيَسْتَجيبُوا لى‏ وَ لْيُؤْمِنُوا بى‏ لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ»؛[1] و هر گاه بندگان من، از تو درباره من بپرسند، [بگو] من نزديكم و دعاىِ دعا كننده را- به هنگامى كه مرا بخواند- اجابت مى‏كنم. پس آنان بايد فرمانِ مرا گردن نهند و به من ايمان آورند، باشد كه راه يابند.

در اين آيه، براى كسى كه بر درخانه خدايش برود عناياتى شده و از جمله آن عنايات، اين است كه ضمير متكلم در آن هفت مرتبه تكرار شده است، زيرا در قرآن مثل اين آيه كه در آن براى يك مطلب اين گونه سخن گفته باشد نداريم.

شرح عرفانى‏

بنده وقتى كه به ما سوى الله، به ربط ما سوى الله و به فقر ذاتى ما سوى الله توجه كند و در آن حال به واسطه فيض هم توجه داشته باشد، مى‏گويد:

آفاق نيايش تفسيردعاى سحر، ص: 144

«اللَّهُمَّ انّى‏ اسْئَلُكَ مِنْ مَسائِلِكَ بِاحَبِّها الَيْك؛

اى خدا! به درخانه‏ات آمده‏ام، و تو را به آن سئوال‏هاى حالى، فقرهاى ذاتى و فيض مقدس و بلكه به محبوب‏ترين آن‏ها قسم مى‏دهم؛ يعنى تو را به حقيقت عقل اول، به حقيقت پيغمبر صلى الله عليه و آله قسم مى‏دهم.»

بنده وقتى كه به بساطت فيض مقدس توجه كند و اين كه عالم هستى يك چيز بيشتر نيست و افاضه و شعاعى از طرف حق، است و همه اين فيض مقدس به تنهايى از نظر استعداد خدا خدا مى‏كند، مى‏گويد:

«وَ كُلُّ مَسائِلِكَ حَبيبَةٌ؛

خدايا! همه سئوال‏هاى عالم هستى پيش تو محبوب است. اى خدا! به درخانه‏ات آمده‏ام، تو را به همه مسائل قسم مى‏دهم.»

اما وقتى كه به لسان قال در موجودات توجه كند، و ببيند همه موجودات با خدا راز و نياز مى‏كنند و سئوال از خدا دارند، مى‏گويد:

«اللَّهُمَّ انّى‏ اسْئَلُكَ مِنْ مَسائِلِكَ بِاحَبِّها الَيْك؛

اى خدا! به درخانه‏ات آمده‏ام، توجهم به سئوال‏هايى است كه از تو مى‏شود و پيش تو محبوب است. تو را به محبوب‏ترين آن سئوال‏ها قسم مى‏دهم؛ يعنى تو را به آه و ناله گنه‏كار قسم مى‏دهم. اى خدا! تو را به آه و زارىِ آن كسى كه به درخانه تو آمده تا توبه كند قسم مى‏دهم.»

بنده وقتى توجه كند كه همه مسايل و دعاها پيش خدا محبوب‏اند، مى‏گويد:

«اللَّهُمَّ انّى‏ اسئَلُكَ بِمَسائِلِكَ كُلِّها؛

اى خدا! به درخانه تو آمده‏ام از تو سئوال مى‏كنم، و تو را به همه سئوال‏هايى كه از تو مى‏شود قسم مى‏دهم.»

آفاق نيايش تفسيردعاى سحر، ص: 145

درس ولايى‏

بنده گاهى به اهل‏بيت عليهم السلام و دعاى آن‏ها توجه مى‏كند (دعا از نظر استعدادها و گفتارهايشان) در اين زمينه وقتى مى‏خواهد توسل پيدا كند، مى‏گويد:

«اللَّهُمَّ انّى‏ اسْئَلُكَ مِنْ مَسائِلِكَ بِاحَبِّها الَيْك؛

اى خدا! به درخانه‏ات آمده‏ام، به آن طلب‏هايى كه پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله دارد، به آن مسايلى كه محبوب‏ترين مسايل پيش تو است قسم مى‏دهم؛ يعنى تو را به دعاهاى پيغمبر اكرم به آن فقر ذاتى كه پيغمبراكرم صلى الله عليه و آله دارد قسم مى‏دهم.»

و وقتى توجه به بساطت نور كند و اين كه:

«اوَّلُنا مُحَمَّدٌ، آخِرُنا مُحَمَّدٌ، اوْسَطُنا مُحَمَّدٌ»،

در اين نظر مى‏گويد:

«وَ كُلُها الَيْك حَبيبَة.»

«اللَّهُمَّ انّى‏ اسئلَكَ بِمَسائِلِكَ كُلِّها؛

اى خدا! به درخانه‏ات آمده‏ام، و تو را به دعاهاى اهل‏بيت عليهم السلام، به راز و نيازهاى محمد و آل محمد، به آن فقر ذاتى بين ممكن و واجبى كه در اهل‏بيت است قسم مى‏دهم. خدايا! همه آن سئوال‏ها و دعاها پيش تو محبوب است. خدايا! تو را به راز و نيازهاى اميرالمؤمنين عليه السلام در اين شب‏ها و به آن مناجات‏هاى على در شب نوزدهم، بيستم و بيست و يكم قسم مى‏دهم.»

تذكر اخلاقى‏

از اين جمله دعا مى‏فهميم كه راز و نياز نزد خدا محبوبيت دارد و بالاترين چيزها براى بنده، راز و نياز با خداست و ما بايد هميشه، به خصوص در ماه مبارك رمضان با خدا راز و نياز كنيم.

در اين شب‏ها كه بهار راز و نياز با خداست، مى‏توانيم سعادت دنيا و آخرت را

آفاق نيايش تفسيردعاى سحر، ص: 146

براى خود تأمين كنيم. و بدانيم سعادت دنيا و آخرت مرهون همين است.

وقتى جمله‏

«اللَّهُمَّ انّى‏ اسْئَلُكَ مِنْ مَسائِلِكَ بِاحبِّها الَيْك وَ كُلّ مَسائلِكَ حَبيبَة»

را مى‏خوانيم بدانيم كه خدا سئوال و راز و نياز را دوست دارد.

بايد توجه كنيم كه در سئوال و راز و نياز با خدانياز به توسل داريم، پس امير المؤمنين على عليه السلام- را با آن مقامش- به درخانه خدا ببريم و خدا را به فرق شكافته و نيز به مظلوميت او قسم بدهيم؛ آن مظلومى كه مثلش به عالم نيامده و نخواهد آمد.